Krótka historia roweru – jak powstał rower

Rower, jeden z najpopularniejszych środków transportu na świecie, ma fascynującą historię sięgającą ponad 200 lat wstecz. Ta historia pokazuje, jak proste drewniane urządzenie ewoluowało w nowoczesny pojazd, którym cieszymy się dzisiaj. Artykuł powstał przy współpracy z portalem opisującym historię piłki nożnej – kronika-futbolu.pl.

Początki roweru – Laufmaschine

Historia roweru rozpoczyna się w 1817 roku, kiedy niemiecki baron Karl von Drais zaprezentował swój wynalazek zwany „Laufmaschine” (maszyna do biegania), znany również jako Draisine. Wynalazek ten powstał w odpowiedzi na kryzys spowodowany erupcją wulkanu Tambora w 1815 roku, która doprowadziła do „roku bez lata” w 1816, kiedy to nieurodzaj zmusił ludzi do zabijania koni na mięso.

Drais odbył swoją pierwszą udokumentowaną jazdę 12 czerwca 1817 roku, pokonując 13 km w mniej niż godzinę. Jego pojazd:

• Był wykonany prawie całkowicie z drewna

• Ważył około 22 kg

• Nie posiadał pedałów – poruszał się poprzez odpychanie się nogami od ziemi

• Miał możliwość sterowania przednim kołem

Draisine jako inspiracja

Ten prosty wynalazek stał się inspiracją dla kolejnych pokoleń konstruktorów i zapoczątkował ewolucję roweru, choć jego popularność szybko spadła, gdy niektóre miasta zaczęły zakazywać jego używania ze względu na rosnącą liczbę wypadków.

Ewolucja roweru w XIX wieku

W połowie XIX wieku pojawiły się kolejne znaczące ulepszenia:

Velocipede i „boneshaker”

W latach 60. XIX wieku do roweru dodano pedały. Pierre Michaux, francuski kowal, wraz z Pierre’em Lallementem, opracowali „vélocipède à pédales”, dodając pedały do przedniego koła. Pojazd ten zyskał przydomek „boneshaker” (dosł. „wstrząsacz kości”) ze względu na niewygodną jazdę po ówczesnych drogach.

Penny Farthing – rower z wysokim kołem

Około 1870 roku pojawił się rower z charakterystycznym dużym przednim kołem, znany jako Penny Farthing. Wielkość przedniego koła determinowała „przełożenie” roweru – im większe koło, tym większą prędkość można było osiągnąć przy jednym obrocie pedałów. Jednak te rowery były trudne do wsiadania i niebezpieczne podczas upadków.

Rower bezpieczny (Safety Bicycle)

Prawdziwym przełomem był „rower bezpieczny” (Safety Bicycle) opracowany przez Johna Kempa Starleya w 1885 roku. Jego konstrukcja:

• Miała równej wielkości koła
  Wykorzystywała napęd łańcuchowy na tylne koło

• Umożliwiała wygodniejszą i bezpieczniejszą jazdę

Gdy John Dunlop ponownie wynalazł pneumatyczną oponę w 1888 roku, komfort jazdy znacznie się poprawił, a rower bezpieczny całkowicie zastąpił wysokie rowery do 1890 roku.

Porównanie wczesnych modeli rowerów

Kluczowe momenty w historii roweru

• 1817: Baron Karl von Drais wynalazł Draisine, pierwszy pojazd dwukołowy z możliwością sterowania

• 1839: Kirkpatrick MacMilan dodaje korby i pedały do tylnej osi pojazdu dwukołowego

• 1858: Dodanie pedałów do przedniego koła, stworzenie velocipede

• 1869: Wprowadzenie opon z litej gumy i pierwsze użycie terminu „bicycle”

• 1872: Wyprodukowanie Ariela, pierwszego roweru z wysokim kołem w Wielkiej Brytanii

• 1884: Wynalezienie „roweru bezpiecznego” przez J.K. Starleya

• 1888: Wynalezienie pneumatycznych opon gumowych

• 1899: Isaac R. Johnson opatentował składany rower z nowoczesną ramą diamentową

Wpływ roweru na społeczeństwo

Ewolucja roweru z niebezpiecznej zabawki dla młodych sportowców w codzienny środek transportu dla ludzi w każdym wieku miała ogromny wpływ na społeczeństwo. Rower zapewnił tanią mobilność, niezależność i wolność milionom ludzi na całym świecie.

Co ciekawe, rower miał też wpływ na emancypację kobiet – w latach 90. XIX wieku projektanci mody ponownie wprowadzili strój typu „bloomer”, uwalniając kobiety od restrykcyjnych gorsetów i sukni tamtych czasów.

Rower, mimo upływu ponad dwóch stuleci, pozostaje jednym z najbardziej efektywnych środków transportu, który wciąż ewoluuje i dostosowuje się do potrzeb współczesnego świata.